ZATRUDNIANIE ODDELEGOWANYCH OBYWATELI PAŃSTW TRZECICH – JAKIE ZASADY NALEŻY WZIĄĆ POD UWAGĘ?
Praktycznie wszyscy pracodawcy odczuwają braki na europejskim rynku pracy i szukają rozwiązań pozwalających na pozyskanie pracowników spoza granic Europy, których w sposób elastyczny będą mogli zaangażować w belgijskie projekty.
Jednakże pracownicy, którzy nie są obywatelami Europejskiego Obszaru Gospodarczego („EOG”) lub Szwajcarii (zwani dalej „obywatelami państw trzecich”) nie mogą być tak po prostu zatrudnieni w Belgii. Zasadniczo potrzebują oni pozwolenia na pracę i pobyt w Belgii.
W niektórych przypadkach nie trzeba jednak przechodzić (często) skomplikowanej procedury uzyskania takiego pozwolenia. Dotyczy to na przykład obywateli państw trzecich zatrudnionych przez przedsiębiorstwo z siedzibą w Unii Europejskiej, którzy w ramach zatrudnienia są czasowo oddelegowani do Belgii do realizacji konkretnego projektu. Wyjątek ten jest czasem popularnie nazywany „zwolnieniem Vander Elst”.
1. Czym jest “zwolnienie Vander Elst“?
W 1994 roku Europejski Trybunał Sprawiedliwości w tzw. wyroku „Vander Elst” orzekł, że państwo nie może nakładać obowiązku posiadania pozwolenia na pracę na obywateli państw trzecich delegowanych przez pracodawcę mającego siedzibę w Unii Europejskiej. Wynika to z faktu, że w Unii Europejskiej obowiązuje zasada swobodnego przepływu usług i narzucanie takiego obowiązku było postrzegane jako utrudnienie swobodnego przepływu usług.
Konkretnie Europejski Trybunał Sprawiedliwości mówi, co następuje (przykład): jeśli pracodawca ma siedzibę we Francji, ten francuski pracodawca może oddelegować swoich pracowników do projektu w Belgii, nawet jeśli niektórzy z pracowników nie są obywatelami UE. W takim przypadku Belgia nie może wymagać od obywatela państwa trzeciego ubiegania się o pozwolenie na pobyt i/lub pracę.
W wyniku tego wyroku państwa członkowskie Unii Europejskiej musiały dopasować swoje ustawodawstwo i zapewnić zwolnienie dla tej konkretnej grupy obywateli państw trzecich.
„Zwolnienie Vander Elst” oznacza, że obywatelom państw trzecich delegowanym do Belgii z państwa członkowskiego Unii Europejskiej automatycznie przyznaje się dostęp do rynku pracy, jeśli spełnione są następujące warunki:
- Obywatel państwa trzeciego jest zatrudniony przez przedsiębiorstwo mające siedzibę w państwie członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub w Szwajcarii;
- Obywatel państwa trzeciego przybywa do Belgii w celu świadczenia usług na rzecz swojego pracodawcy;
- Obywatel państwa trzeciego posiada ważne prawo pobytu przez okres dłuższy niż trzy miesiące w państwie członkowskim pobytu;
- Obywatel państwa trzeciego jest legalnie zatrudniony w państwie członkowskim pobytu i posiada ważną umowę o pracę;
- Pozwolenie na zatrudnienie w państwie członkowskim pobytu jest ważne co najmniej przez okres wykonywania pracy w Belgii;
- Obywatel państwa trzeciego posiada paszport i dokument pobytowy o okresie ważności co najmniej równym okresowi wykonywania pracy w Belgii. Zapewnia to możliwość powrotu do kraju pochodzenia lub państwa członkowskiego pobytu.
Jeśli te warunki są spełnione, osoby te wraz z obywatelami UE mogą swobodnie przemieszczać się przez granice europejskie, aby przyjechać i wykonywać pracę w Belgii.
2. Zastosowanie zwolnienia w praktyce
Chociaż obywatele państw trzecich delegowani do Belgii w ramach „zwolnienia z Vander Elst” nie muszą ubiegać się o pozwolenie na pobyt, kartę pracy lub jedno zezwolenie (w przypadku długiego pobytu), to nadal trzeba dopełnić innych formalności.
2.1 OGÓLNE WARUNKI DELEGOWANIA
Oczywiście w przypadku obywateli państw trzecich wyjeżdżających do Belgii w ramach „zwolnienia Vander Elst” nadal należy przestrzegać tych samych zasad i przepisów, co w przypadku innych pracowników delegowanych: m.in. posiadania dokumentu A1 i zgłoszenia LIMOSA, stosowania minimalnych stawek i warunków pracy, … .
2.2 ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU WIZOWEGO
„Zwolnienie Vander Elst” może być stosowane tylko pod warunkiem, że delegowanie odbywa się z innego państwa członkowskiego UE.
W takim przypadku zakłada się, że obywatel państwa trzeciego posiada ważne prawo pobytu w państwie członkowskim, z którego zostanie oddelegowany. W związku z tym, aby wjechać do Belgii nie jest wymagana wiza. Pozwolenie na pobyt obywatela państwa trzeciego w państwie członkowskim UE daje prawo do swobodnego przemieszczania się.
Należy pamiętać, że zwolnienie z obowiązku wizowego nie dotyczy oddelegowania spoza Unii Europejskiej.
Przykład: indyjska firma deleguje swoich pracowników do Belgii na 6-miesięczny projekt. Będą musieli ubiegać się nie tylko o pozwolenie na pracę i pobyt, ale także o wizę.
2.3 POSTĘPOWANIE PO PRZYBYCIU DO BELGII
Obywatele państw trzecich są zobowiązani do zgłoszenia się w gminie pobytu w ciągu trzech dni roboczych od przybycia na terytorium Belgii. W przypadku obywateli UE pobyt należy zgłosić w ciągu 10 dni roboczych. Jeśli pracownicy przebywają w hotelu, pensjonacie, na kempingu lub w schronisku młodzieżowym, są zwolnieni z obowiązku zgłoszenia, o ile pobyt jest ograniczony do 90 dni.
To zgłoszenie pobytu jest szczególnie ważne dla obywateli państw trzecich. Jeśli nie dopełnią tych formalności, zakłada się, że przebywają w Belgii nielegalnie. Dlatego bardzo ważne jest, aby belgijski zleceniodawca sprawdził, czy deklaracja pobytu została prawidłowo złożona.
2.4 ZMIANA STATUSU Z POBYTU KRÓTKIEGO NA DŁUGI
Jeżeli projekt w Belgii będzie trwał (prawdopodobnie) dłużej niż 90 dni, obywatel państwa trzeciego po zgłoszeniu swojego przyjazdu do gminy musi złożyć wniosek o zmianę statusu na pobyt długoterminowy. Robi to, składając wniosek o tzw. kartę A.
Elektroniczna karta A daje obywatelowi państwa trzeciego tymczasowe prawo do pracy i pobytu w Belgii. Kartę A należy odnowić między 40. a 30. dniem przed upływem terminu jej ważności.
3. Warto zapamiętać
Przedsiębiorstwa zagraniczne wysyłające do Belgii obywateli spoza UE w celu realizacji projektu lub przedsiębiorstwa belgijskie korzystające z usług zagranicznych usługodawców powinny zdecydowanie pamiętać o następujących kwestiach:
- Krok 1: zawsze należy sprawdzić, czy zagraniczny usługodawca będzie zatrudniał obywateli państw trzecich;
- Krok 2: należy skontrolować dokumenty potwierdzające spełnienie 6 warunków zwolnienia Vander Elst;
- Krok 3: jeśli ustalą Państwo, że zwolnienie Vander Elst NIE MA zastosowania (np. podwykonawca nie ma siedziby na terenie EOG lub Szwajcarii) – należy skontrolować pozwolenie na pracę i pobyt w Belgii.
- Krok 4a: jeśli ustalą Państwo, że zwolnienie Vander Elst MA zastosowanie, należy sprawdzić dokumenty „bijlage 3ter” przed rozpoczęciem prac. Pozwoli to na weryfikację, czy pracownicy dokonali zgłoszenia w gminie pobytu;
- Krok 4b: Jeśli projekt (niespodziewanie) będzie trwał dłużej niż 90 dni, zleceniodawca powinien poinformować o tym usługodawcę i odpowiednio wcześnie zwrócić się o kopie dokumentów „bijlage 15″/ „karty A”.
Mają Państwo więcej pytań dotyczących delegowania? Lub też chcieliby Państwo otrzymać wskazówki przy rozpoczynaniu działalności zagranicznej? Jeśli tak, prosimy o kontakt z jednym z ekspertów Van Havermaet.