Nowe zasady dotyczące podróży i pracy w Europie: nadchodzące zmiany

W najbliższym czasie nadejdzie wiele zmian dotyczących osób podróżujących do Europy lub chcących tam pracować. Wraz z wprowadzeniem nowych europejskich systemów kontroli granicznej oraz zaostrzeniem flamandzkiej polityki migracyjnej dostęp do Europy będzie kontrolowany w sposób bardziej rygorystyczny, ale także bardziej nowoczesny i wydajny.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany i ich wpływ.

System wjazdu/wyjazdu (EES) – stopniowe wprowadzanie od 12 października 2025

Od 12 października 2025 nowy system wjazdu/wyjazdu (EES) będzie stopniowo wdrażany, aby do 10 kwietnia 2026 był w pełni operacyjny. System automatycznie rejestruje obywateli spoza UE podróżujących w celu odbycia krótkiego pobytu (maksymalnie 90 dni w okresie 180 dni) za każdym razem, gdy przekraczają oni zewnętrzne granice strefy Schengen.

EES zastępuje obecne ręczne stemplowanie paszportów i rejestruje:

• dane zawarte w dokumencie podróży;
• dane biometryczne (odciski palców i zdjęcia twarzy);
• datę i miejsce wjazdu i wyjazdu;
• ewentualną odmowę wjazdu.

Ma to na celu zwiększenie skuteczności kontroli granicznych, lepszy nadzór nad osobami przekraczającymi dozwolony okres pobytu, identyfikację fałszywych dokumentów oraz wzmocnienie zabezpieczeń przed poważnymi przestępstwami i terroryzmem.

System nie ma zastosowania między innymi do następujących osób:

• Obywateli krajów europejskich korzystających z EES, a także Cypru i Irlandii
• Obywateli państw spoza UE posiadających kartę pobytu i pozostających w bezpośrednim związku z obywatelem UE
• Obywateli państw spoza UE posiadających kartę pobytu lub zezwolenie na pobyt, którzy pozostają w bezpośrednim związku z obywatelem państwa spoza UE, który podobnie jak obywatel UE może podróżować po całej Europie
• Obywateli państw spoza UE, którzy podróżują do Europy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa lub w celu prowadzenia badań, studiów, szkoleń, wolontariatu, programów wymiany dla uczniów lub projektów edukacyjnych oraz pracy au pair
• Posiadaczy zezwoleń na pobyt i wiz długoterminowych
• Osób zwolnionych z kontroli granicznej lub którym przyznano określone przywileje w zakresie kontroli granicznej (np. głów państw, akredytowanych dyplomatów, pracowników przygranicznych itp.)

Europejski system informacji o podróży i zezwoleń (ETIAS) – wprowadzenie pod koniec 2026

Od ostatniego kwartału 2026 w 30 krajach europejskich zostanie wprowadzony Europejski system informacji o podróży i zezwoleń na podróż (ETIAS) . Ten elektroniczny system wymaga od obywateli państw spoza UE, którzy nie podlegają obowiązkowi wizowemu, ubiegania się o zezwolenie na podróż przed wjazdem do strefy Schengen.

Zezwolenie ETIAS jest powiązane z paszportem i jest ważne maksymalnie trzy lata lub do wygaśnięcia paszportu, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. W przypadku uzyskania nowego paszportu należy złożyć wniosek o nowe zezwolenie na podróż ETIAS.

Posiadając ważne zezwolenie na podróż ETIAS, można wjeżdżać na terytorium tych krajów europejskich na krótki pobyt tak często, jak się chce.

O zezwolenie można ubiegać się, wypełniając formularz wniosku na oficjalnej stronie internetowej ETIAS lub za pośrednictwem mobilnej aplikacji ETIAS. Wniosek o zezwolenie na podróż ETIAS kosztuje 20 euro, ale niektórzy podróżni są zwolnieni z tej opłaty.

Nowa polityka migracji zarobkowej od 1 stycznia 2026

Rząd flamandzki zatwierdził nowe zasady dotyczące zatrudniania pracowników zagranicznych. Wejście w życie przewidziane jest na 1 stycznia 2026 i wpisuje się w ramy zaostrzonej polityki migracji zarobkowej.

Reforma kładzie większy nacisk na stanowiska wymagające wysokich kwalifikacji oraz na zawody wymagające średnich kwalifikacji, w których występuje niedobór pracowników. Dostęp do stanowisk wymagających niższych kwalifikacji zostanie wykluczony, choć tymczasowej pracy sezonowej przepisy pozostaną złagodzone. Ponadto wprowadzona zostanie nowa, fakultatywna podstawa odmowy, która może być stosowana w przypadku pracodawców zatrudniających prawie wyłącznie pracowników spoza Europy.

Ponadto właściwy minister będzie miał możliwość tymczasowego wyłączenia niektórych stanowisk sezonowych z wykazu stanowisk wymagających średniego wykształcenia. Dodatkowo, za każdy wniosek o wydanie pozwolenia jednolitego, w tym o przedłużenie, będzie pobierana opłata, chociaż środek ten wejdzie w życie dopiero w późniejszym terminie.

Nowe przepisy zostały zatwierdzone co do zasady przez rząd flamandzki 14 lipca 2025. Projekt zostanie teraz przedłożony do zaopiniowania SERV i Radzie Stanu. Wnioski złożone przed dniem 1 stycznia 2026 będą nadal podlegać obecnym przepisom.